Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (S1)
specjalność: technologia i żywienie

Sylabus przedmiotu Etyka:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Technologia żywności i żywienie człowieka
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Etyka
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Studium Nauk Humanistycznych i Pedagogicznych
Nauczyciel odpowiedzialny Dariusz Zienkiewicz <Dariusz.Zienkiewicz@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Bożena Dydycz <Bozena.Dydycz@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 2 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW2 45 3,01,00zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawy filozofii.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Orientacja w lokowaniu moralności wśród innych regulatorów relacji międzyludzkich. Znajomość głównych zagadnień etyki jako wiedzy o moralności.
C-2Umiejętność rozważania poglądów etycznych jako składnika kultury i życia społecznego.
C-3Refleksja własna w kontekście gotowości do wyborów moralnych. Umiejętność formułowania i rozwiązywania dylematów moralnych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
wykłady
T-W-1Filozoficzne podstawy etyki. Etyka jako dyscyplina wiedzy i moralność jako jej przedmiot. Współczesna etyka jako nauka wyłaniająca się z badań neurobiologii, biologii ewolucyjnej, psychologii społecznej.4
T-W-2Przykłady poglądów etycznych od starożytności po współczesność.7
T-W-3Podstawowe kierunki i stanowiska w etyce – etyki naturalistyczne i antynaturalistyczne; konsekwencjalistyczne i nonkonsekwencjalistyczne. Etyka opisowa i normatywna.6
T-W-4Normy i odpowiedzialność (klasyfikacje norm; kryteria etyczne i ocena etyczna- problemy z wartościowaniem; koncepcje odpowiedzialności.4
T-W-5Elementy psychologii i socjologii moralności (normy dojrzałości, podmiotowości i autonomii; mechanizmy psychologiczne a postawy moralne, wpływ społeczeństwa na indywidualne postawy moralne.6
T-W-6KIedy spotykamy się z dylematem etycznym? Metody rozwiązywania dylematów etycznych.4
T-W-7Problemy rozwoju moralnego i odpowiedzialności moralnej a wiedza z etyki.4
T-W-8Aspekty etyczne w życiu prywatnym i zawodowym. Problem socjotechnicznych manipulacji w sferze wartości moralnych. Czy wiedza etyczna pomaga w budowaniu integralności osobistej?6
T-W-9Problemy etyczne współczesności - światopogląd a etyka; polityka a etyka.4
45

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach45
A-W-2Pzygotowanie do wykładu konwersatoryjnego15
A-W-3przygotowywanie pracy końcowej28
A-W-4konsultacje2
90

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład problemowy.
M-2Wykład konwersatoryjny.
M-3Prezentacja multimedialna.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładu konwersatoryjnego.
S-2Ocena podsumowująca: Ocena umiejętności rozważania zagadnień problemowych na podstawie napisanego eseju .

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZZ_1A_A3-4_W01
Student wykazuje znajomość podstawowej terminologii z zakresu etyki, potrafi umiejscowić rozważania etyczne w kontekście szerszej wiedzy o człowieku.
TZZ_1A_W20, TZZ_1A_W19C-1, C-2T-W-9, T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-8, T-W-7, T-W-6, T-W-1, T-W-3M-1, M-3, M-2S-2, S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZZ_1A_A3-4_U01
Student posiada umiejętność interpretowania programów etycznych i kodeksów postępowania.
TZZ_1A_U05, TZZ_1A_U25, TZZ_1A_U29C-1, C-2, C-3T-W-9, T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-8, T-W-7, T-W-6, T-W-1, T-W-3M-1, M-3, M-2S-2, S-1
TZZ_1A_A3-4_U02
Student w formie werbalnej i pisemnej jest zdolny do refleksji w kontekście wyborów moralnych. Potrafi uzasadnić wybór stanowiska etycznego.
TZZ_1A_U25, TZZ_1A_U29C-1, C-2, C-3T-W-9, T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-8, T-W-7, T-W-6, T-W-1, T-W-3M-1, M-3, M-2S-2, S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZZ_1A_A3-4_K01
Student posiada kompetencje identyfikacji dylematów etycznych i ich odpowiedzialnego rozwiązywania w sferze osobistej i zawodowej.
TZZ_1A_K02C-1, C-2, C-3T-W-9, T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-8, T-W-7, T-W-6, T-W-1, T-W-3M-1, M-3, M-2S-2, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
TZZ_1A_A3-4_W01
Student wykazuje znajomość podstawowej terminologii z zakresu etyki, potrafi umiejscowić rozważania etyczne w kontekście szerszej wiedzy o człowieku.
2,0
3,0Zna pojęcia oraz zasadnicze problemy związane ze zjawiskami moralnymi – wyodrębnia je i omawia. Nie zawsze rozumie znaczenie rozważań etycznych w opisie człowieka. Wiedza w powyższym zakresie ma charakter pamięciowy. Znajomość zagadnień obejmuje 60% treści przedmiotowych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
TZZ_1A_A3-4_U01
Student posiada umiejętność interpretowania programów etycznych i kodeksów postępowania.
2,0
3,0Programy etyczne i kodeksy postępowania analizuje poprawnie w aspekcie konkretnych sytuacji ich obowiązywania. Zauważa ich konieczność do regulowania życia społecznego. Poprawna interpretacja dotyczy 60% zadań.
3,5
4,0
4,5
5,0
TZZ_1A_A3-4_U02
Student w formie werbalnej i pisemnej jest zdolny do refleksji w kontekście wyborów moralnych. Potrafi uzasadnić wybór stanowiska etycznego.
2,0
3,0Wypowiedzi ustne i pisemne wskazują na pogłębioną refleksję w kontekście wyborów moralnych, co wyraża się w poszukiwaniu zróżnicowanych argumentów uzasadniających dokonywane wybory oraz krytyczną postawę.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
TZZ_1A_A3-4_K01
Student posiada kompetencje identyfikacji dylematów etycznych i ich odpowiedzialnego rozwiązywania w sferze osobistej i zawodowej.
2,0
3,0W większości sytuacji teoretycznych i praktycznych (60%) wyodrębnia dylematy etyczne i uwzględnia je przy poszukiwaniu rozwiązań. Poza ponoszeniem odpowiedzialności rozumie konieczność jej podejmowania.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Harris S., Pejzaż moralny. W jaki sposób nauka może określać wartości, Wydawnictwo CiS, 2012
  2. Kalita Z. (red.), Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007
  3. MacIntyre A., Krótka historia etyki, PWN, 2012
  4. Singer P., Etyka praktyczna, KiW, 2007

Literatura dodatkowa

  1. Cathcart T., Dylemat wagonika, PWN, 2014
  2. Churchland P.S., Moralność mózgu, Copernicus Center Press SP.z.o.o., 2013
  3. Hołówka J., Etyka w działaniu, Wiedza Powszechna, 2001
  4. Ossowska M., O człowieku, moralności i etyce, PWN, 1983

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Filozoficzne podstawy etyki. Etyka jako dyscyplina wiedzy i moralność jako jej przedmiot. Współczesna etyka jako nauka wyłaniająca się z badań neurobiologii, biologii ewolucyjnej, psychologii społecznej.4
T-W-2Przykłady poglądów etycznych od starożytności po współczesność.7
T-W-3Podstawowe kierunki i stanowiska w etyce – etyki naturalistyczne i antynaturalistyczne; konsekwencjalistyczne i nonkonsekwencjalistyczne. Etyka opisowa i normatywna.6
T-W-4Normy i odpowiedzialność (klasyfikacje norm; kryteria etyczne i ocena etyczna- problemy z wartościowaniem; koncepcje odpowiedzialności.4
T-W-5Elementy psychologii i socjologii moralności (normy dojrzałości, podmiotowości i autonomii; mechanizmy psychologiczne a postawy moralne, wpływ społeczeństwa na indywidualne postawy moralne.6
T-W-6KIedy spotykamy się z dylematem etycznym? Metody rozwiązywania dylematów etycznych.4
T-W-7Problemy rozwoju moralnego i odpowiedzialności moralnej a wiedza z etyki.4
T-W-8Aspekty etyczne w życiu prywatnym i zawodowym. Problem socjotechnicznych manipulacji w sferze wartości moralnych. Czy wiedza etyczna pomaga w budowaniu integralności osobistej?6
T-W-9Problemy etyczne współczesności - światopogląd a etyka; polityka a etyka.4
45

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach45
A-W-2Pzygotowanie do wykładu konwersatoryjnego15
A-W-3przygotowywanie pracy końcowej28
A-W-4konsultacje2
90
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięTZZ_1A_A3-4_W01Student wykazuje znajomość podstawowej terminologii z zakresu etyki, potrafi umiejscowić rozważania etyczne w kontekście szerszej wiedzy o człowieku.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_1A_W20Ma elementarna wiedzę w zakresie ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem, ochrony własności intelektualnej i prawa patentowego.
TZZ_1A_W19Ma podstawową wiedzę na temat pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej, zna podstawowe zasady BHP obowiązujące w przemyśle spożywczym.
Cel przedmiotuC-1Orientacja w lokowaniu moralności wśród innych regulatorów relacji międzyludzkich. Znajomość głównych zagadnień etyki jako wiedzy o moralności.
C-2Umiejętność rozważania poglądów etycznych jako składnika kultury i życia społecznego.
Treści programoweT-W-9Problemy etyczne współczesności - światopogląd a etyka; polityka a etyka.
T-W-4Normy i odpowiedzialność (klasyfikacje norm; kryteria etyczne i ocena etyczna- problemy z wartościowaniem; koncepcje odpowiedzialności.
T-W-5Elementy psychologii i socjologii moralności (normy dojrzałości, podmiotowości i autonomii; mechanizmy psychologiczne a postawy moralne, wpływ społeczeństwa na indywidualne postawy moralne.
T-W-2Przykłady poglądów etycznych od starożytności po współczesność.
T-W-8Aspekty etyczne w życiu prywatnym i zawodowym. Problem socjotechnicznych manipulacji w sferze wartości moralnych. Czy wiedza etyczna pomaga w budowaniu integralności osobistej?
T-W-7Problemy rozwoju moralnego i odpowiedzialności moralnej a wiedza z etyki.
T-W-6KIedy spotykamy się z dylematem etycznym? Metody rozwiązywania dylematów etycznych.
T-W-1Filozoficzne podstawy etyki. Etyka jako dyscyplina wiedzy i moralność jako jej przedmiot. Współczesna etyka jako nauka wyłaniająca się z badań neurobiologii, biologii ewolucyjnej, psychologii społecznej.
T-W-3Podstawowe kierunki i stanowiska w etyce – etyki naturalistyczne i antynaturalistyczne; konsekwencjalistyczne i nonkonsekwencjalistyczne. Etyka opisowa i normatywna.
Metody nauczaniaM-1Wykład problemowy.
M-3Prezentacja multimedialna.
M-2Wykład konwersatoryjny.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Ocena umiejętności rozważania zagadnień problemowych na podstawie napisanego eseju .
S-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładu konwersatoryjnego.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Zna pojęcia oraz zasadnicze problemy związane ze zjawiskami moralnymi – wyodrębnia je i omawia. Nie zawsze rozumie znaczenie rozważań etycznych w opisie człowieka. Wiedza w powyższym zakresie ma charakter pamięciowy. Znajomość zagadnień obejmuje 60% treści przedmiotowych.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięTZZ_1A_A3-4_U01Student posiada umiejętność interpretowania programów etycznych i kodeksów postępowania.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_1A_U05Ma umiejętność samokształcenia się m.in. w celu podnoszenia kompetencji zawodowych.
TZZ_1A_U25Potrafi przy formułowaniu, rozwiązywaniu problemów technologicznych dostrzegać ich aspekty pozatechniczne w tym, środowiskowe, ekonomiczne i prawne.
TZZ_1A_U29Posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie problemów zawodowych.
Cel przedmiotuC-1Orientacja w lokowaniu moralności wśród innych regulatorów relacji międzyludzkich. Znajomość głównych zagadnień etyki jako wiedzy o moralności.
C-2Umiejętność rozważania poglądów etycznych jako składnika kultury i życia społecznego.
C-3Refleksja własna w kontekście gotowości do wyborów moralnych. Umiejętność formułowania i rozwiązywania dylematów moralnych.
Treści programoweT-W-9Problemy etyczne współczesności - światopogląd a etyka; polityka a etyka.
T-W-4Normy i odpowiedzialność (klasyfikacje norm; kryteria etyczne i ocena etyczna- problemy z wartościowaniem; koncepcje odpowiedzialności.
T-W-5Elementy psychologii i socjologii moralności (normy dojrzałości, podmiotowości i autonomii; mechanizmy psychologiczne a postawy moralne, wpływ społeczeństwa na indywidualne postawy moralne.
T-W-2Przykłady poglądów etycznych od starożytności po współczesność.
T-W-8Aspekty etyczne w życiu prywatnym i zawodowym. Problem socjotechnicznych manipulacji w sferze wartości moralnych. Czy wiedza etyczna pomaga w budowaniu integralności osobistej?
T-W-7Problemy rozwoju moralnego i odpowiedzialności moralnej a wiedza z etyki.
T-W-6KIedy spotykamy się z dylematem etycznym? Metody rozwiązywania dylematów etycznych.
T-W-1Filozoficzne podstawy etyki. Etyka jako dyscyplina wiedzy i moralność jako jej przedmiot. Współczesna etyka jako nauka wyłaniająca się z badań neurobiologii, biologii ewolucyjnej, psychologii społecznej.
T-W-3Podstawowe kierunki i stanowiska w etyce – etyki naturalistyczne i antynaturalistyczne; konsekwencjalistyczne i nonkonsekwencjalistyczne. Etyka opisowa i normatywna.
Metody nauczaniaM-1Wykład problemowy.
M-3Prezentacja multimedialna.
M-2Wykład konwersatoryjny.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Ocena umiejętności rozważania zagadnień problemowych na podstawie napisanego eseju .
S-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładu konwersatoryjnego.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Programy etyczne i kodeksy postępowania analizuje poprawnie w aspekcie konkretnych sytuacji ich obowiązywania. Zauważa ich konieczność do regulowania życia społecznego. Poprawna interpretacja dotyczy 60% zadań.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięTZZ_1A_A3-4_U02Student w formie werbalnej i pisemnej jest zdolny do refleksji w kontekście wyborów moralnych. Potrafi uzasadnić wybór stanowiska etycznego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_1A_U25Potrafi przy formułowaniu, rozwiązywaniu problemów technologicznych dostrzegać ich aspekty pozatechniczne w tym, środowiskowe, ekonomiczne i prawne.
TZZ_1A_U29Posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie problemów zawodowych.
Cel przedmiotuC-1Orientacja w lokowaniu moralności wśród innych regulatorów relacji międzyludzkich. Znajomość głównych zagadnień etyki jako wiedzy o moralności.
C-2Umiejętność rozważania poglądów etycznych jako składnika kultury i życia społecznego.
C-3Refleksja własna w kontekście gotowości do wyborów moralnych. Umiejętność formułowania i rozwiązywania dylematów moralnych.
Treści programoweT-W-9Problemy etyczne współczesności - światopogląd a etyka; polityka a etyka.
T-W-4Normy i odpowiedzialność (klasyfikacje norm; kryteria etyczne i ocena etyczna- problemy z wartościowaniem; koncepcje odpowiedzialności.
T-W-5Elementy psychologii i socjologii moralności (normy dojrzałości, podmiotowości i autonomii; mechanizmy psychologiczne a postawy moralne, wpływ społeczeństwa na indywidualne postawy moralne.
T-W-2Przykłady poglądów etycznych od starożytności po współczesność.
T-W-8Aspekty etyczne w życiu prywatnym i zawodowym. Problem socjotechnicznych manipulacji w sferze wartości moralnych. Czy wiedza etyczna pomaga w budowaniu integralności osobistej?
T-W-7Problemy rozwoju moralnego i odpowiedzialności moralnej a wiedza z etyki.
T-W-6KIedy spotykamy się z dylematem etycznym? Metody rozwiązywania dylematów etycznych.
T-W-1Filozoficzne podstawy etyki. Etyka jako dyscyplina wiedzy i moralność jako jej przedmiot. Współczesna etyka jako nauka wyłaniająca się z badań neurobiologii, biologii ewolucyjnej, psychologii społecznej.
T-W-3Podstawowe kierunki i stanowiska w etyce – etyki naturalistyczne i antynaturalistyczne; konsekwencjalistyczne i nonkonsekwencjalistyczne. Etyka opisowa i normatywna.
Metody nauczaniaM-1Wykład problemowy.
M-3Prezentacja multimedialna.
M-2Wykład konwersatoryjny.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Ocena umiejętności rozważania zagadnień problemowych na podstawie napisanego eseju .
S-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładu konwersatoryjnego.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Wypowiedzi ustne i pisemne wskazują na pogłębioną refleksję w kontekście wyborów moralnych, co wyraża się w poszukiwaniu zróżnicowanych argumentów uzasadniających dokonywane wybory oraz krytyczną postawę.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięTZZ_1A_A3-4_K01Student posiada kompetencje identyfikacji dylematów etycznych i ich odpowiedzialnego rozwiązywania w sferze osobistej i zawodowej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_1A_K02Ma świadomość ważności zachowań w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej i poszanowania różnorodności poglądów i kultur.
Cel przedmiotuC-1Orientacja w lokowaniu moralności wśród innych regulatorów relacji międzyludzkich. Znajomość głównych zagadnień etyki jako wiedzy o moralności.
C-2Umiejętność rozważania poglądów etycznych jako składnika kultury i życia społecznego.
C-3Refleksja własna w kontekście gotowości do wyborów moralnych. Umiejętność formułowania i rozwiązywania dylematów moralnych.
Treści programoweT-W-9Problemy etyczne współczesności - światopogląd a etyka; polityka a etyka.
T-W-4Normy i odpowiedzialność (klasyfikacje norm; kryteria etyczne i ocena etyczna- problemy z wartościowaniem; koncepcje odpowiedzialności.
T-W-5Elementy psychologii i socjologii moralności (normy dojrzałości, podmiotowości i autonomii; mechanizmy psychologiczne a postawy moralne, wpływ społeczeństwa na indywidualne postawy moralne.
T-W-2Przykłady poglądów etycznych od starożytności po współczesność.
T-W-8Aspekty etyczne w życiu prywatnym i zawodowym. Problem socjotechnicznych manipulacji w sferze wartości moralnych. Czy wiedza etyczna pomaga w budowaniu integralności osobistej?
T-W-7Problemy rozwoju moralnego i odpowiedzialności moralnej a wiedza z etyki.
T-W-6KIedy spotykamy się z dylematem etycznym? Metody rozwiązywania dylematów etycznych.
T-W-1Filozoficzne podstawy etyki. Etyka jako dyscyplina wiedzy i moralność jako jej przedmiot. Współczesna etyka jako nauka wyłaniająca się z badań neurobiologii, biologii ewolucyjnej, psychologii społecznej.
T-W-3Podstawowe kierunki i stanowiska w etyce – etyki naturalistyczne i antynaturalistyczne; konsekwencjalistyczne i nonkonsekwencjalistyczne. Etyka opisowa i normatywna.
Metody nauczaniaM-1Wykład problemowy.
M-3Prezentacja multimedialna.
M-2Wykład konwersatoryjny.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Ocena umiejętności rozważania zagadnień problemowych na podstawie napisanego eseju .
S-1Ocena formująca: Aktywność merytoryczna podczas wykładu konwersatoryjnego.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0W większości sytuacji teoretycznych i praktycznych (60%) wyodrębnia dylematy etyczne i uwzględnia je przy poszukiwaniu rozwiązań. Poza ponoszeniem odpowiedzialności rozumie konieczność jej podejmowania.
3,5
4,0
4,5
5,0