Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (S1)
Sylabus przedmiotu Higiena i toksykologia żywności:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Technologia żywności i żywienie człowieka | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Higiena i toksykologia żywności | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Toksykologii, Technologii Mleczarskiej i Przechowalnictwa Żywności | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Artur Ciemniak <Artur.Ciemniak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Kamila Pokorska-Niewiada <Kamila.Pokorska@zut.edu.pl>, Monika Rajkowska-Myśliwiec <Monika.Rajkowska@zut.edu.pl>, Agata Witczak <Agata.Witczak@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość treści przedmiotów: Chemia ogólna i nieorganiczna,Chemia organiczna, Ekologia i ochrona środowiska |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie czynników biologicznych, chemicznych i fizycznych wpływających na bezpieczeństwo żywności oraz zasad postępowania niezbędnych do zapobiegania zagrożeniom jakości zdrowotnej żywności |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zasady bezpieczeństwa pracy w laboratorium, organizacja ćwiczeń, wstęp do ogólnych zasad badań żywności, metod analizy chemicznej i instrumentalnej | 3 |
| T-L-2 | Wstęp do ogólnych zasad oceny i ocena sanitarno-higieniczna surowców i produktów spożywczych. Zanieczyszczenia biologiczne produktów spożywczych - wykrywanie szkodników magazynowych | 6 |
| T-L-3 | Analiza konserwantów i innych biologicznie aktywnych substancji obcych w żywności | 15 |
| T-L-4 | Analiza toksycznych metali ciężkich i innych pierwiastków śladowych w surowcach i produktach spożywczych | 12 |
| T-L-5 | Trwałe zanieczyszczenia organiczne w surowcach i produktach spożywczych | 6 |
| T-L-6 | Wygłoszenie referatów na podstawie przygotowanych prac kontrolnych | 3 |
| 45 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Rozwój, cele i zadania higieny i toksykologii żywności. Organizacja nadzoru nad bezpieczeństwem zdrowotnym żywności w Polsce i na świecie | 2 |
| T-W-2 | Czynniki biologiczne wpływające na bezpieczeństwo zdrowotne żywności | 4 |
| T-W-3 | Mechanizmy wchłaniania, transportu, metabolizmu i wydalania substancji szkodliwych w organizmie człowieka oraz czynniki decydujące o efekcie zatrucia | 4 |
| T-W-4 | Zasady ustalania najwyższych dopuszczalnych pozostałości ksenobiotyków w żywności | 2 |
| T-W-5 | Toksykologiczne aspekty stosowania dodatków do żywności | 2 |
| T-W-6 | Metale ciężkie i inne pierwiastki śladowe w żywności | 4 |
| T-W-7 | Skażenia radioaktywne żywności | 2 |
| T-W-8 | Pestycydy, PCB, dioksyny i inne związki chloroorganiczne w żywności | 4 |
| T-W-9 | Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w żywności | 2 |
| T-W-10 | Naturalne substancje szkodliwe i toksyczne w żywności | 2 |
| T-W-11 | Wpływ procesów uprawowych, hodowlanych i przetwórczych na stopień skażenia żywności | 1 |
| T-W-12 | Metody szacowania pobrania substancji szkodliwych z dzienną racją pokarmową | 1 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 45 |
| A-L-2 | przygotowanie teoretyczne | 30 |
| A-L-3 | Konsultacje | 5 |
| A-L-4 | przygotowanie pracy kontrolnej | 10 |
| 90 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-W-2 | Studiowanie literatury naukowej | 25 |
| A-W-3 | Konsultacje | 5 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład informacyjny, prezentacja multimedialna |
| M-2 | ćwiczenia laboratoryjne |
| M-3 | dyskusja dydaktyczna związana z wykładem |
| M-4 | metoda przypadków |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: odpowiedź ustna sprawdzająca przygotowanie do zajęć |
| S-2 | Ocena formująca: opdowiedź ustna sprawdzająca opanowanie materiału |
| S-3 | Ocena podsumowująca: egzamin końcowy ustny lub pisemny |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_C2_W03 Student posiada podstawową wiedzę o surowcach i produktach spożywczych, zna podstawowe pojęcia z zakresu higieny i toksykologii żywności, potrafi scharakteryzować organizmy i substancje niebezpieczne, które mogą być obecne w surowcach i żywności, jest w stanie wybrać i zastosować metody badawcze w celu oceny bezpieczeństwa higieniczno-toksykologicznego żywności oraz wskazać metody zapobiegania zagrożeniom jakości zdrowotnej żywności, potrafi opisać przebieg procesów związanych z pobieraniem, rozmieszczeniem, przemianami i wydalaniem substancji szkodliwych, które zachodzą w organizmie człowieka. Posiada wiedzę o zmianach poziomu skażeń w środowisku, ich wpływie na stężenia w surowcach oraz zmianach zachodzących w czasie procesów technologicznych. | TZZ_1A_W07 | — | — | C-1 | T-W-10, T-W-11, T-L-3 | M-2, M-3, M-4, M-1 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_C2_U05 Umie stosować własciwą terminologię w zakresie higieny i toksykologii żywności, zaprojektować badania, dobrać wiarygodne metody badawcze do oceny jakości zdrowotnej zywności. Umie stosować metody informatyczne w analizie zebranych danych oraz potrafi opracować wyniki i przedstawić je w formie pisemnej i ustnej. Potrafi wdrażać wyniki badań w procesie produkcji żywności. Potrafi oszacować pobranie ksenobiotyków z dietą i określić zagrożenie zdrowia człowieka, a w razie potrzeby podjąć niezbędne przeciwdziałanie. Umie korzystać z dostępnych danych do poszerzenia swojej wiedzy. | TZZ_1A_U06 | — | — | C-1 | T-W-2, T-W-4, T-W-3, T-W-5, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-12, T-W-6, T-W-1, T-W-8, T-L-5, T-L-4, T-L-3, T-L-2, T-L-1, T-L-6 | M-2, M-3, M-4, M-1 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_C2_K01 Wykazuje dbałość o dalszy rozwój swojej wiedzy i umiejętności w zakresie zagadnień związanych z zabezpieczeniem bezpieczeństwa żywności, ma świadomość obowiązku przestrzegania etyki zawodowej, przestrzegania zasad GHP i GMP w produkcji żywności, wykazuje aktywność w dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa żywności, jest zdolny do pracy zespołowej i kreatywny w rozwiązywaniu problemów i popularyzacji wiedzy w zakresie bezpieczeństwa żywności i żywienia. | TZZ_1A_K01 | — | — | C-1 | T-W-2, T-W-4, T-W-3, T-W-5, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-12, T-W-6, T-W-1, T-W-8, T-L-5, T-L-4, T-L-3, T-L-2, T-L-1, T-L-6 | M-2, M-3, M-4, M-1 | S-1, S-2, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_C2_W03 Student posiada podstawową wiedzę o surowcach i produktach spożywczych, zna podstawowe pojęcia z zakresu higieny i toksykologii żywności, potrafi scharakteryzować organizmy i substancje niebezpieczne, które mogą być obecne w surowcach i żywności, jest w stanie wybrać i zastosować metody badawcze w celu oceny bezpieczeństwa higieniczno-toksykologicznego żywności oraz wskazać metody zapobiegania zagrożeniom jakości zdrowotnej żywności, potrafi opisać przebieg procesów związanych z pobieraniem, rozmieszczeniem, przemianami i wydalaniem substancji szkodliwych, które zachodzą w organizmie człowieka. Posiada wiedzę o zmianach poziomu skażeń w środowisku, ich wpływie na stężenia w surowcach oraz zmianach zachodzących w czasie procesów technologicznych. | 2,0 | Student nie posiada podstawowej wiedzy nt, bezpieczeństwa żywności |
| 3,0 | Student posiada podstawową wiedzę o surowcach, produktach i metodach badawczych stosowanych w ocenie bezpieczeństwa żywności | |
| 3,5 | Student posiada roszerzoną wiedzę o surowcach, produktach i metodach badawczych stosowanych w ocenie bezpieczeństwa żywności | |
| 4,0 | Student posiada roszerzoną wiedzę o surowcach, produktach i metodach badawczych stosowanych w ocenie bezpieczeństwa żywności i poprawnie ją wykorzystuje | |
| 4,5 | Student posiada roszerzoną wiedzę o surowcach, produktach i metodach badawczych stosowanych w ocenie bezpieczeństwa żywności i poprawnie ją wykorzystuje. Potrafi wybrać odpowiednie metody badawcze do oceny stopienia zagrożenia bezpieczeństwa żywności | |
| 5,0 | Student posiada roszerzoną wiedzę o surowcach, produktach i metodach badawczych stosowanych w ocenie bezpieczeństwa żywności i poprawnie ją wykorzystuje. Potrafi wybrać odpowiednie metody badawcze do oceny stopień zagrożenia bezpieczeństwa żywności, ocenić zagrożenie i zarekomendować metody przeciwdziałania |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_C2_U05 Umie stosować własciwą terminologię w zakresie higieny i toksykologii żywności, zaprojektować badania, dobrać wiarygodne metody badawcze do oceny jakości zdrowotnej zywności. Umie stosować metody informatyczne w analizie zebranych danych oraz potrafi opracować wyniki i przedstawić je w formie pisemnej i ustnej. Potrafi wdrażać wyniki badań w procesie produkcji żywności. Potrafi oszacować pobranie ksenobiotyków z dietą i określić zagrożenie zdrowia człowieka, a w razie potrzeby podjąć niezbędne przeciwdziałanie. Umie korzystać z dostępnych danych do poszerzenia swojej wiedzy. | 2,0 | Student nie stosuje poprawnej terminologii |
| 3,0 | Student stosuje poprawną terminologię zakresie podstawowym | |
| 3,5 | Student stosuje poprawną terminologię i potrafi dobrać wiarygodne metody badawcze do oceny jakości zdrowotnej żywności | |
| 4,0 | Student stosuje poprawną terminologię, potrafi dobrać wiarygodne metody badawcze do oceny jakości zdrowotnej żywności oraz umie poddać wyniki badań podstawowej analizie statystycznej | |
| 4,5 | Student stosuje poprawną terminologię,potrafi dobrać wiarygodne metody badawcze do oceny jakości zdrowotnej żywności, umie poddać wyniki badań podstawowej analizie statystycznej i na tej podstawie sformułować wnioski odnośnie do oceny jakości zdrowotnej żywności | |
| 5,0 | Student stosuje poprawną terminologię,potrafi dobrać wiarygodne metody badawcze do oceny jakości zdrowotnej żywności, umie poddać wyniki badań podstawowej analizie statystycznej i na tej podstawie sformułować wnioski odnośnie do oceny jakości zdrowotnej żywności. Umie zaprezentować i dyskutować o osiągniętych wynikach |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_C2_K01 Wykazuje dbałość o dalszy rozwój swojej wiedzy i umiejętności w zakresie zagadnień związanych z zabezpieczeniem bezpieczeństwa żywności, ma świadomość obowiązku przestrzegania etyki zawodowej, przestrzegania zasad GHP i GMP w produkcji żywności, wykazuje aktywność w dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa żywności, jest zdolny do pracy zespołowej i kreatywny w rozwiązywaniu problemów i popularyzacji wiedzy w zakresie bezpieczeństwa żywności i żywienia. | 2,0 | Student nie dba o dalszy rozwój wiedzy i umiejętności |
| 3,0 | Student w ograniczonym zakresie rozwija swoją wiedzę i umiejętności | |
| 3,5 | Student w ograniczonym zakresie rozwija swoją wiedzę i umiejętności lecz robi to bezkrytycznie | |
| 4,0 | Student rozwija swoją wiedzę i umiejętności korzystając z wszelkich dostępnych źródeł informacji | |
| 4,5 | Student rozwija swoją wiedzę i umiejętności korzystając z wszelkich dostępnych źródeł informacji, analizuje krytycznie zdobyte wiadomości i umiejętności | |
| 5,0 | Student rozwija swoją wiedzę i umiejętności korzystając z wszelkich dostępnych źródeł informacji, analizuje krytycznie zdobyte wiadomości i umiejętności, przekazuje je innym i podejmuje chętnie dyskusję |
Literatura podstawowa
- Seńczuk W. (red.), Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa, 2006, I
- Nikonorow M., B. Urbanek-Karłowska, Toksykologia żywności, PZWL, arszawa, 1987, I
- Gertig H., Żywność, a zdrowie. Podręcznik dla studentów, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 1996, I
Literatura dodatkowa
- Protasowicki M., M. Kurpios, A. Chodyniecki, Higiena w przemyśle rybnym, Wyd. Akdemii Rolniczej, Szczecin, 1984, I
- Seńczuk W. (red.), Toksykologia. Podręcznik dla studentów farmacji, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 2002, I (1990), II (1994), III (2002)
- Czasopisma: Bromatologia i Chemia Toksykologiczna; Przemysł Spożywczy; Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 2011