Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (N2)
specjalność: ocena, analiza i zarządzanie jakością żywności
Sylabus przedmiotu Wybrane działy w chłodnictwie i przechowalnictwie żywności:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Technologia żywności i żywienie człowieka | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Wybrane działy w chłodnictwie i przechowalnictwie żywności | ||
| Specjalność | ocena, analiza i zarządzanie jakością żywności | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Technologii Mleczarskiej i Przechowalnictwa Żywności | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Krzysztof Kryża <Krzysztof.Kryza@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 6,0 | ECTS (formy) | 6,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | 1 | Grupa obieralna | 24 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Chłodnictwo żywności Przechowalnictwo żywności |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Rozszerzenie wiedzy z podstaw technologii chłodnictwa żywności i przechowalnictwa w dystrybucji produktów rolno-spożywczych. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Ćwiczenia wstępne, omówienie zakresu programowego. | 2 |
| T-L-2 | Technologia surowców i produktów liofilizowanych. | 4 |
| T-L-3 | Oznaczanie dynamiki zamrażania i rozmrażania roztworów o różnym stężeniu substancji żelujących. | 2 |
| T-L-4 | Rola aktywności wody w trwałości przechowalniczej - zmiany aktywności wody w czasie przechowywania. | 2 |
| T-L-5 | Kontrola i rejestracja klimatycznych parametrów przechowalniczych (temperatura, wilgotność). | 4 |
| T-L-6 | Określenie wpływu zamrażania surowców mięsnych z dodatkiem substancji krioochronnych na ich właściwości hydratacyjne. | 2 |
| T-L-7 | Wpływ rodzaju i zawartości tłuszczu w surowcach mięsnych na proces zamrażania i rozmrażania. | 4 |
| T-L-8 | Wyznaczanie właściwości rehydratacyjnych suszu. | 3 |
| T-L-9 | Zmiany oksydacyjne w lipidach. | 2 |
| T-L-10 | Zapotrzebowanie lodu wodnego i suchego do przechowywania surowców schłodzonych i mrożonych. | 2 |
| T-L-11 | Zaliczenie ćwiczeń. | 2 |
| 29 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Klasyfikacja, charakterystyka, oznakowanie i wpływ na środowisko czynników chłodniczych, uwarunkowania prawne. Magazynowanie czynników chłodniczych, gazów skroplonych, wytyczne zachowania bezpieczeństwa pracy. | 2 |
| T-W-2 | Podział i charakterystyka techniczna oraz konstrukcyjna magazynów, przechowalni KA, MAP i chłodni składowych. Rodzaje materiałów izolacyjnych stosowanych w urządzeniach i obiektach magazynowzch i chłodniczych. | 2 |
| T-W-3 | Dobre Praktyki Konstrukcyjne. Dobór wyposażenia chłodniczego. Eksploatacja komór chłodniczych. Ogólne zasady klimatyzacji. Wpływ klimatyzacji na organizm człowieka. | 2 |
| T-W-4 | Dynamika procesu sublimacji podczas przechowywania surowców żywnościowych. Wpływ opakowania, zabiegu glazurowania na szybkość sublimacji. Substancje ograniczające zmiany mrożonych surowców – kriokonserwanty (ryby, drób, mięso zwierząt rzeźnych). | 2 |
| T-W-5 | Zmiany struktury wody podczas zamrażalniczego utrwalania i ich wpływ na procesy fizyczne, chemiczne i enzymatyczne na poziomie molekularnym. | 2 |
| T-W-6 | Wpływ przechowywania chłodniczego, mrożenia – rozmrażania na temperaturę krioskopową surowców mięsnych i ryb. | 2 |
| T-W-7 | Dynamika zamrażania i rozmrażania roztworów z zastosowaniem skrobi modyfikowanych i innych substancji żelujących. | 2 |
| T-W-8 | Aktywność antyoksydantów w surowcach przechowywanych w warunkach zamrażalniczych. | 2 |
| T-W-9 | Złożone metody chłodniczego i zamrażalniczego utrwalania żywności. | 2 |
| 18 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Udział w ćwiczeniach | 29 |
| A-L-2 | Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim | 18 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zajęć | 40 |
| A-L-4 | Przygotowanie do kolokwium | 18 |
| A-L-5 | Przygotowanie pracy kontrolnej. | 14 |
| 119 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział w wykładach | 18 |
| A-W-2 | Analiza wskazanej literatury | 20 |
| A-W-3 | Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim | 10 |
| A-W-4 | Przygotowanie do egzaminu | 12 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: kolokwium pisemne |
| S-2 | Ocena formująca: odpowiedź ustna |
| S-3 | Ocena podsumowująca: egzamin ustny |
| S-4 | Ocena podsumowująca: opracowanie projektu |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_2A_Po1-21_W01 Poznanie rozszerzonej wiedzy w zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania produktów żywnościowych oraz technologii przechowalnictwa, w tym również organizacji i nadzoru dystrybucji żywności wewnątrz zakładowej | TZZ_2A_W03 | R2A_W04 | InzA2_W02, InzA2_W05 | C-1 | T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-3, T-W-2 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_2A_Po1-21_U01 Potrafi dokonać doboru informacji specjalistycznych z różnych dostępnych źródeł, następnie poddać analizie i ocenie, oraz w sposób zintegrowany interpretować wyniki w sposób rozszerzony w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii składowania i dystrybucji produktów żywnościowych wewnątrz zakładowej i między zakładowej | TZZ_2A_U01 | R2A_U01, R2A_U03 | — | C-1 | T-L-4, T-L-6, T-L-7, T-L-10, T-L-5, T-L-2, T-L-3 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-4 |
| TZZ_2A_Po1-21_U02 Umiejętność w sposób indywidualny i zespołowy realizacji działań i rozliczenie zadań w oparciu o analizę wyników i wniosków w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładowej i między zakładowej | TZZ_2A_U02 | R2A_U02 | — | C-1 | T-L-4, T-L-6, T-L-7, T-L-10, T-L-5, T-L-2, T-L-3 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_2A_Po1-21_K01 Nabycie świadomości odpowiedzialnego realizowania zadań indywidualnie i zespołowo w oparciu o postępującą wiedzę jak i umiejętności oceny rozwiązania w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej | TZZ_2A_K03 | R2A_K02, R2A_K03 | InzA2_K02 | C-1 | T-L-4, T-L-6, T-L-7, T-L-10, T-L-5, T-L-2, T-L-3 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-4 |
| TZZ_2A_Po1-21_K02 Nabycie świadomości ciągłego doskonalenia, rozszerzania i integrowania postępującej wiedzy niezbędnej do realizacji zadań w sposób indywidualny i zespołowy w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładowej i między zakładowej | TZZ_2A_K04 | R2A_K01, R2A_K07 | — | C-1 | T-L-4, T-L-6, T-L-7, T-L-10, T-L-5, T-L-2, T-L-3, T-W-9 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-4 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_2A_Po1-21_W01 Poznanie rozszerzonej wiedzy w zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania produktów żywnościowych oraz technologii przechowalnictwa, w tym również organizacji i nadzoru dystrybucji żywności wewnątrz zakładowej | 2,0 | Student nie ma wiedzy do prezentowania w najprostszy sposób wyników rozwiązań techniczno-technologicznych w zakresie rozszerzonym w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej |
| 3,0 | Student ma wiedzę do prezentowania bez analizowania wyników rozwiązań techniczno-technologicznych w zakresie rozszerzonym w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej | |
| 3,5 | Student ma wiedzę do prezentowania wraz z analizowaniem rozwiązań techniczno-technologicznych w zakresie rozszerzonym w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej | |
| 4,0 | Student ma wiedzę do efektywnego prezentowania, analizowania i prowadzenia dyskusji o rozwiązaniach techniczno-technologicznych w zakresie rozszerzonym w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej | |
| 4,5 | Student ma wiedzę do efektywnego prezentowania, analizowania i prowadzenia dyskusji o rozwiązaniach techniczno-technologicznych oraz oszacować błędy w zakresie rozszerzonym w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej | |
| 5,0 | Student ma wiedzę do efektywnego prezentowania, analizowania i prowadzenia dyskusji o rozwiązaniach techniczno-technologicznych w zakresie rozszerzonym w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_2A_Po1-21_U01 Potrafi dokonać doboru informacji specjalistycznych z różnych dostępnych źródeł, następnie poddać analizie i ocenie, oraz w sposób zintegrowany interpretować wyniki w sposób rozszerzony w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii składowania i dystrybucji produktów żywnościowych wewnątrz zakładowej i między zakładowej | 2,0 | Student nie potrafi w sposób najprostszy zaprezentować wyników rozwiązań techniczno-technologicznych w rozszerzonym zakresie w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu oraz między zakładowej |
| 3,0 | Student potrafi prezentować bez analizowania wyników rozwiązań techniczno-technologicznych w rozszerzonym zakresie w technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu oraz między zakładowej | |
| 3,5 | Student potrafi prezentować wraz z analizowaniem wyników rozwiązań techniczno-technologicznych w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu oraz między zakładowej | |
| 4,0 | Student potrafi efektywnie prezentować, analizować i prowadzić dyskusję o rozwiązaniach techniczno-technologicznych w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu oraz między zakładowej | |
| 4,5 | Student potrafi efektywnie prezentować, analizować i prowadzić dyskusję o rozwiązaniach techniczno-technologicznych z oszacowaniem błędów, w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu oraz między zakładowej | |
| 5,0 | Student potrafi efektywnie prezentować, analizować i prowadzić dyskusję o rozwiązaniach techniczno-technologicznych w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu oraz między zakładowej | |
| TZZ_2A_Po1-21_U02 Umiejętność w sposób indywidualny i zespołowy realizacji działań i rozliczenie zadań w oparciu o analizę wyników i wniosków w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładowej i między zakładowej | 2,0 | Student nie potrafi zastosować wiedzy w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej celem zaprezentowania w najprosztszy sposób studium przypadku rozwiązania |
| 3,0 | Student potrafi zastosować wiedzę w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej celem prezentowania bez analizowania studium przypadku rozwiązania | |
| 3,5 | Student potrafi zastosować wiedzę w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej celem prezentowania wraz z analizowania studium przypadku rozwiązania | |
| 4,0 | Student potrafi integrować wiedzę w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej celem analizowania studium przypadku, efektywnej prezentacji, prowadzenia dyskusji i uzyskiwaniu rozwiązania | |
| 4,5 | Student potrafi efektywnie integrować wiedzę w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej celem analizowania wraz z oszacowaniem błędów w studium przypadku, efektywnej prezentacji, prowadzenia dyskusji i uzyskiwaniu rozwiązania | |
| 5,0 | Student potrafi efektywnie integrować wiedzę w rozszerzonym zakresie technologii chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładu i między zakładowej celem analizowania studium przypadku, efektywnej prezentacji, prowadzenia dyskusji i uzyskiwaniu rozwiązania |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_2A_Po1-21_K01 Nabycie świadomości odpowiedzialnego realizowania zadań indywidualnie i zespołowo w oparciu o postępującą wiedzę jak i umiejętności oceny rozwiązania w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej | 2,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności w braku umięjętności prezentowania w najprostszy sposób o osiągniętych wynikach rozwiązań podczas realizacji zadań w zakresie chłodniczego zabezpieczenia żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej w oparciu o poznaną wiedzę i umiejętności |
| 3,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności w prezentowaniu bez analizowania osiągniętych wyników rozwiązań podczas realizacji zadań w zakresie chłodniczego zabezpieczenia żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej w oparciu o poznaną wiedzę i umiejętności | |
| 3,5 | Student ma świadomość odpowiedzialności w prezentowaniu, analizowaniu o osiągniętych wynikach rozwiązań podczas realizacji zadań w zakresie chłodniczego zabezpieczenia żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej w oparciu o poznaną wiedzę i umiejętności | |
| 4,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności w efektywnym prezentowaniu, analizowaniu i prowadzeniu dyskusji o osiągniętych wynikach rozwiązań podczas realizacji zadań w zakresie chłodniczego zabezpieczenia żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej w oparciu o poznaną wiedzę i umiejętności | |
| 4,5 | Student ma świadomość odpowiedzialności w efektywnym prezentowaniu, analizowaniu wraz z oszacowaniem błędów i prowadzeniu dyskusji o osiągniętych wynikach rozwiązań podczas realizacji zadań w zakresie chłodniczego zabezpieczenia żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej w oparciu o poznaną wiedzę i umiejętności | |
| 5,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności w efektywnym prezentowaniu, analizowaniu i prowadzeniu dyskusji o osiągniętych wynikach rozwiązań podczas realizacji zadań w zakresie chłodniczego zabezpieczenia żywności, technologii przechowywania i dystrybucji produktów wewnątrz zakładu i między zakładowej w oparciu o poznaną wiedzę i umiejętności | |
| TZZ_2A_Po1-21_K02 Nabycie świadomości ciągłego doskonalenia, rozszerzania i integrowania postępującej wiedzy niezbędnej do realizacji zadań w sposób indywidualny i zespołowy w zakresie chłodniczego zabezpieczania żywności, technologii przechowywania i dystrybucji żywności wewnątrz zakładowej i między zakładowej | 2,0 | Student posiada świadomość nie rozwijania i nie doskonalenia zdobywanej wiedzy w zakresie nowych rozwiązań techniczno-technologicznych technologii chłodniczego zabezpieczenia żywności i dystrybucji żywności, co staje się efektem że nie potrafi w najprostszy sposób prezentować postępujących wyników rozwiązań techniczno-technologicznych w tym obszarze zagadnień |
| 3,0 | Student posiada świadomość do rozwijania i ciągłego doskonalenia zdobywanej wiedzy w zakresie nowych rozwiązań techniczno-technologicznych technologii chłodniczego zabezpieczenia żywności i dystrybucji żywności celem prezentowania bez analizowania wyników rozwiązań w tym zakresie w oparciu o uzyskane umiejętności | |
| 3,5 | Student posiada świadomość do rozwijania i ciągłego doskonalenia zdobywanej wiedzy w zakresie nowych rozwiązań techniczno-technologicznych technologii chłodniczego zabezpieczenia żywności i dystrybucji żywności celem prezentowania wraz z analizowaniem wyników rozwiązań w tym zakresie w oparciu o uzyskane umiejętności | |
| 4,0 | Student posiada świadomość do rozwijania i ciągłego doskonalenia zdobywanej wiedzy w zakresie nowych rozwiązań techniczno-technologicznych technologii chłodniczego zabezpieczenia żywności i dystrybucji żywności celem efektywnego prezentowania, analizowania wyników i prowadzenia dyskusji o rozwiązaniach w tym zakresie w oparciu o uzyskane umiejętności | |
| 4,5 | Student posiada świadomość do rozwijania i ciągłego doskonalenia zdobywanej wiedzy w zakresie nowych rozwiązań techniczno-technologicznych technologii chłodniczego zabezpieczenia żywności i dystrybucji żywności celem efektywnego prezentowania, analizowania wyników wraz z oszacowaniem błędów i prowadzenia dyskusji o rozwiązaniach w tym zakresie w oparciu o uzyskane umiejętności | |
| 5,0 | Student posiada świadomość do rozwijania i ciągłego doskonalenia zdobywanej wiedzy w zakresie nowych rozwiązań techniczno-technologicznych technologii chłodniczego zabezpieczenia żywności i dystrybucji żywności celem efektywnego prezentowania, analizowania i prowadzenia dyskusji o rozwiązaniach w tym zakresie w oparciu o uzyskane umiejętności |
Literatura podstawowa
- Gaziński B., Technika chłodnicza dla praktyków. Przechowalnictwo i transport., Wyd. Systherm. Poznań., Poznań, 2003
- Zwierzycki W., Transport chłodniczy żywności., Wyd. Politechnika Poznańska. Poznań., Poznań, 2005
- Kwaśniewski S.T., Pojazdy izotermiczne i chłodnicze. Teoria, konstrukcja, badania., OWPW. Wrocław, Wrocław, 1997
- Leśmian-Kordas R., Pilawski T., Towary pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w transporcie morskim., WSM Szczecin., Szczecin, 1990
- Szczechowiak E., Poradnik Klimatyzacja., Poznań, 2001
- Bykowski P., Sikorski Z., Zimińska H., Technologia chłodniczego utrwalania morskich surowców żywnościowych., Wyd. Morskie. Gdańsk., Gdańsk, 1977
- Cziżov G.B., Procesy cieplne w technologii chłodniczej produktów żywnościowych., WNT, Warszawa, 1980
- Podeszewski Z., Ćwiczenia rachunkowe z technologii zabezpieczenia surowców rybnych., Akademia Rolnicza Szczecin., Szczecin, 1978
- Podeszewski Z., Stodolnik L., Ćwiczenia z technologii zabezpieczenia surowców rybnych., Miniskrypt Akademia Rolnicza Szczecin., Szczecin, 1980
Literatura dodatkowa
- Michałowski S., Technologia chłodnictwa żywności. Składniki pokarmowe i kontrola ich przemian., Polit. Łódzka., Łódź, 1995
- Zina M., Utrwalanie i przechowywanie żywności., Wyd. Uniwersytet Rzeszowski., Rzeszów, 2008
- Gaziński B., Technika klimatyzacyjna dla praktyków., Wyd. Systherm. Poznań., Poznań, 2005