Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Zarządzanie bezpieczeństwem i jakością żywności (S1)

Sylabus przedmiotu Patogeny w żywości:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Zarządzanie bezpieczeństwem i jakością żywności
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Patogeny w żywości
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka
Nauczyciel odpowiedzialny Elżbieta Daczkowska-Kozon <Elzbieta.Daczkowska-Kozon@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Alicja Dłubała <Alicja.Dlubala@zut.edu.pl>, Barbara Szymczak <Barbara.Szymczak@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny 10 Grupa obieralna 2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL5 30 3,00,50zaliczenie
wykładyW5 30 2,00,50egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1mikrobiologia ogólna
W-2podstawy technologii żywności
W-3mikrobiologia zywności

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1przekazanie wiedzy, umiejetności i kompetencji w zakresie mikroorganizmów których obecność w zywności stwarzac może zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego konsumenta takiej zywności.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Wskaźniki patogenów jelitowych w zywności. Oznaczanie ilościowe, identyfikacja8
T-L-2Zasady postępowania przy analizie żywności w kierunku Salmonella. Izolacja, identyfikacja biochemiczna i serologiczna.6
T-L-3Schemat postepowania przy analizie żywności w kierunku Listeria monocytogenes. Izolacja, identyfikacja feno- i genotypowa8
T-L-4Antybiotykooporność bakterii chorobotwórczych.2
T-L-5Gronkowce koagulazo-dodatnie i koagulazo ujemne w zywności.4
T-L-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze.2
30
wykłady
T-W-1Statystyki epidemiologiczne dot. infekcji /zatruć pokarmowych2
T-W-2Główne źródła patogenów w zywności i drogi ich przenoszenia; specyfika surowcowa.2
T-W-3Typowe patogeny jelitowe: Salmonella spp., chorobotwórcze E. coli, Yersinia enterocolitica, Cronobacter sakazakii; charakterystyka, mechanizm infekcji.7
T-W-4Inne patogeny przenoszone droga pokarmowa: Listeria monocytogenes, Campylobacter5
T-W-5Gronkowce w żywności.2
T-W-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w żywności.4
T-W-7Żywnośc jako nośnik wirusów, pokarmowa droga infekcji2
T-W-8Toksynotwórcze grzyby mikroskopowe w żywności2
T-W-9Toksyny alg w zywności pochodzenia morskiego.2
T-W-10Nowe patogeny w zywności2
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1aktywny udział w zajęciach praktycznych30
A-L-2przygotowywanie sie do bieżących zajeć30
A-L-3opis biezących czynności i wyników zw konsultacji z prowadzącym30
90
wykłady
A-W-1udział w wykładach30
A-W-2praca własna - studiowanie wskazanych materialów źródlowych z omawianego zakresu30
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1tematyczne wykłady z wykorzystaniem środków audiowizualnych
M-2praktyczne zajęcia z zasad postepowania i stosowanych technik badawczych w kierunkowej analizie mikrobiologicznej
M-3interpretacja wyników, dyskusja tematyczna

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: bieżąca ocena przygotowania teoretycznego studenta do realizacji zajęc praktycznych z przedmiotu
S-2Ocena formująca: ocena aktywności i umiejętności organizowania przez studenta warsztatu pracy na zajęciach praktycznych
S-3Ocena formująca: ocena znajomości technik, biegłości w pracy analitycznej, umiejętnościi interpretacji wyników analiz
S-4Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
S-5Ocena podsumowująca: egzamin testowy z przedmiotu

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZBJZ_1A_PO6-12_W01
Wie nośnikiem jakich zagrożeń może być zywność, zna patogeny przenoszone drogą pokarmową, glowne ich źródła oraz drogi przenoszenia do żywnosci.
ZBJZ_1A_W03R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W08InzA_W03, InzA_W05C-1T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-1, T-L-2, T-W-1, T-W-2, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-5, T-W-3, T-W-4M-3, M-1, M-2S-2, S-5, S-4, S-1, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZBJZ_1A_PO6-12_U01
Umie przygotowac warsztat, wybrac metodę i przeprowadzić analizę mikrobiologiczna zywności w kierunku róznych bakterii chorobotwórczych.
ZBJZ_1A_U02R1A_U01, R1A_U04, R1A_U05, R1A_U06InzA_U03, InzA_U05C-1T-L-3, T-L-5, T-L-6, T-L-1, T-L-2M-3, M-1, M-2S-2, S-5, S-4, S-1, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZBJZ_1A_PO6-12_K01
Jest świadom nosnikiem jakich patogenów może być zywność okreslonego typu oraz jak ograniczać mozliwość takiego zagrożenia
ZBJZ_1A_K03R1A_K02, R1A_K03, R1A_K06InzA_K01, InzA_K02C-1T-L-4, T-W-1, T-W-2, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-5, T-W-3, T-W-4M-3, M-1, M-2S-2, S-5, S-4, S-1, S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZBJZ_1A_PO6-12_W01
Wie nośnikiem jakich zagrożeń może być zywność, zna patogeny przenoszone drogą pokarmową, glowne ich źródła oraz drogi przenoszenia do żywnosci.
2,0
3,0nie zna mozliwych źródeł i dróg przenoszenia czesci patogenów
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZBJZ_1A_PO6-12_U01
Umie przygotowac warsztat, wybrac metodę i przeprowadzić analizę mikrobiologiczna zywności w kierunku róznych bakterii chorobotwórczych.
2,0
3,0potrafi przeprowadzić analize zywności w kierunku glównych bakterie chorobotworczych; nie umie zinterpretowac uzyskanych wynikow
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZBJZ_1A_PO6-12_K01
Jest świadom nosnikiem jakich patogenów może być zywność okreslonego typu oraz jak ograniczać mozliwość takiego zagrożenia
2,0
3,0jest świadom związku tylko wybranych patogenów z nosnikiem takim jak żywność
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Salyers A.A., D.D.Whitt, Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko., PWN, W-wa, 2010, 1 dodruk
  2. Szewczyk E.M., Diagnostyka bakteriologiczna, PWN, W-wa, 2011, 1 dodruk
  3. Żakowska Z., Stobińska H., Mikrobiologia i higiena żywności, Wyd. Politechniki Łódzkiej, Łódź, 2000
  4. Virella G, Mikrobiologia i choroby zakaźne, Wyd. Medyczne Urban@Partner, Wrocław, 2011

Literatura dodatkowa

  1. Jałosińska M., Mikrobiologia żywności, Wydawnictwo Format AB, W-wa, 2006, 1
  2. Gawęcki J., Z.Libudzisz, Mikroorganizmy w żywności i żywieniu, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego, Poznań, 2010, 3
  3. Skrabka-Błotnicka T., B. Masłowski, Bezpieczeństwo zywności, Wyd. Univ. Ekonomicznego, Wrocław, 2008

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Wskaźniki patogenów jelitowych w zywności. Oznaczanie ilościowe, identyfikacja8
T-L-2Zasady postępowania przy analizie żywności w kierunku Salmonella. Izolacja, identyfikacja biochemiczna i serologiczna.6
T-L-3Schemat postepowania przy analizie żywności w kierunku Listeria monocytogenes. Izolacja, identyfikacja feno- i genotypowa8
T-L-4Antybiotykooporność bakterii chorobotwórczych.2
T-L-5Gronkowce koagulazo-dodatnie i koagulazo ujemne w zywności.4
T-L-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze.2
30

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Statystyki epidemiologiczne dot. infekcji /zatruć pokarmowych2
T-W-2Główne źródła patogenów w zywności i drogi ich przenoszenia; specyfika surowcowa.2
T-W-3Typowe patogeny jelitowe: Salmonella spp., chorobotwórcze E. coli, Yersinia enterocolitica, Cronobacter sakazakii; charakterystyka, mechanizm infekcji.7
T-W-4Inne patogeny przenoszone droga pokarmowa: Listeria monocytogenes, Campylobacter5
T-W-5Gronkowce w żywności.2
T-W-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w żywności.4
T-W-7Żywnośc jako nośnik wirusów, pokarmowa droga infekcji2
T-W-8Toksynotwórcze grzyby mikroskopowe w żywności2
T-W-9Toksyny alg w zywności pochodzenia morskiego.2
T-W-10Nowe patogeny w zywności2
30

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1aktywny udział w zajęciach praktycznych30
A-L-2przygotowywanie sie do bieżących zajeć30
A-L-3opis biezących czynności i wyników zw konsultacji z prowadzącym30
90
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1udział w wykładach30
A-W-2praca własna - studiowanie wskazanych materialów źródlowych z omawianego zakresu30
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZBJZ_1A_PO6-12_W01Wie nośnikiem jakich zagrożeń może być zywność, zna patogeny przenoszone drogą pokarmową, glowne ich źródła oraz drogi przenoszenia do żywnosci.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZBJZ_1A_W03Ma podstawową wiedzę z zakresu roli i różnorodności biologicznej środowiska, w tym charaktrystyki surowców przetwarzanych na cele spożywcze, oraz wzajemnych relacji przetwórstwa spozywczego i środowiska naturalnego
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_W03ma ogólną wiedzę na temat biosfery, chemicznych i fizycznych procesów w niej zachodzących, właściwości surowców roślinnych i zwierzęcych, podstaw techniki i kształtowania środowiska dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R1A_W04ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R1A_W05wykazuje znajomość podstawowych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
R1A_W06ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożeniach
R1A_W08zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego; potrafi korzystać z zasobów informacji patentowej
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W03ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych uwarunkowań działalności inżynierskiej
InzA_W05zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1przekazanie wiedzy, umiejetności i kompetencji w zakresie mikroorganizmów których obecność w zywności stwarzac może zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego konsumenta takiej zywności.
Treści programoweT-L-3Schemat postepowania przy analizie żywności w kierunku Listeria monocytogenes. Izolacja, identyfikacja feno- i genotypowa
T-L-4Antybiotykooporność bakterii chorobotwórczych.
T-L-5Gronkowce koagulazo-dodatnie i koagulazo ujemne w zywności.
T-L-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze.
T-L-1Wskaźniki patogenów jelitowych w zywności. Oznaczanie ilościowe, identyfikacja
T-L-2Zasady postępowania przy analizie żywności w kierunku Salmonella. Izolacja, identyfikacja biochemiczna i serologiczna.
T-W-1Statystyki epidemiologiczne dot. infekcji /zatruć pokarmowych
T-W-2Główne źródła patogenów w zywności i drogi ich przenoszenia; specyfika surowcowa.
T-W-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w żywności.
T-W-7Żywnośc jako nośnik wirusów, pokarmowa droga infekcji
T-W-8Toksynotwórcze grzyby mikroskopowe w żywności
T-W-9Toksyny alg w zywności pochodzenia morskiego.
T-W-10Nowe patogeny w zywności
T-W-5Gronkowce w żywności.
T-W-3Typowe patogeny jelitowe: Salmonella spp., chorobotwórcze E. coli, Yersinia enterocolitica, Cronobacter sakazakii; charakterystyka, mechanizm infekcji.
T-W-4Inne patogeny przenoszone droga pokarmowa: Listeria monocytogenes, Campylobacter
Metody nauczaniaM-3interpretacja wyników, dyskusja tematyczna
M-1tematyczne wykłady z wykorzystaniem środków audiowizualnych
M-2praktyczne zajęcia z zasad postepowania i stosowanych technik badawczych w kierunkowej analizie mikrobiologicznej
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: ocena aktywności i umiejętności organizowania przez studenta warsztatu pracy na zajęciach praktycznych
S-5Ocena podsumowująca: egzamin testowy z przedmiotu
S-4Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
S-1Ocena formująca: bieżąca ocena przygotowania teoretycznego studenta do realizacji zajęc praktycznych z przedmiotu
S-3Ocena formująca: ocena znajomości technik, biegłości w pracy analitycznej, umiejętnościi interpretacji wyników analiz
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0nie zna mozliwych źródeł i dróg przenoszenia czesci patogenów
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZBJZ_1A_PO6-12_U01Umie przygotowac warsztat, wybrac metodę i przeprowadzić analizę mikrobiologiczna zywności w kierunku róznych bakterii chorobotwórczych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZBJZ_1A_U02Potrafi dobrać metody oceny jakości i bezpieczeństwa surowców i produktów żywnościowych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_U01posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i w różnych formach właściwych dla studiowanego kierunku studiów
R1A_U04wykonuje pod kierunkiem opiekuna naukowego proste zadanie badawcze lub projektowe dotyczące szeroko rozumianego rolnictwa, prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski
R1A_U05dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na produkcję, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów
R1A_U06posiada zdolność podejmowania standardowych działań, z wykorzystaniem odpowiednich metod, technik, technologii, narzędzi i materiałów, rozwiązujących problemy w zakresie produkcji żywności, zdrowia zwierząt, stanu środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz technicznych zadań inżynierskich zgodnych ze studiowanym kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U03potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
InzA_U05potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić - zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów - istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi
Cel przedmiotuC-1przekazanie wiedzy, umiejetności i kompetencji w zakresie mikroorganizmów których obecność w zywności stwarzac może zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego konsumenta takiej zywności.
Treści programoweT-L-3Schemat postepowania przy analizie żywności w kierunku Listeria monocytogenes. Izolacja, identyfikacja feno- i genotypowa
T-L-5Gronkowce koagulazo-dodatnie i koagulazo ujemne w zywności.
T-L-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze.
T-L-1Wskaźniki patogenów jelitowych w zywności. Oznaczanie ilościowe, identyfikacja
T-L-2Zasady postępowania przy analizie żywności w kierunku Salmonella. Izolacja, identyfikacja biochemiczna i serologiczna.
Metody nauczaniaM-3interpretacja wyników, dyskusja tematyczna
M-1tematyczne wykłady z wykorzystaniem środków audiowizualnych
M-2praktyczne zajęcia z zasad postepowania i stosowanych technik badawczych w kierunkowej analizie mikrobiologicznej
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: ocena aktywności i umiejętności organizowania przez studenta warsztatu pracy na zajęciach praktycznych
S-5Ocena podsumowująca: egzamin testowy z przedmiotu
S-4Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
S-1Ocena formująca: bieżąca ocena przygotowania teoretycznego studenta do realizacji zajęc praktycznych z przedmiotu
S-3Ocena formująca: ocena znajomości technik, biegłości w pracy analitycznej, umiejętnościi interpretacji wyników analiz
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0potrafi przeprowadzić analize zywności w kierunku glównych bakterie chorobotworczych; nie umie zinterpretowac uzyskanych wynikow
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZBJZ_1A_PO6-12_K01Jest świadom nosnikiem jakich patogenów może być zywność okreslonego typu oraz jak ograniczać mozliwość takiego zagrożenia
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZBJZ_1A_K03Ma świadomość odpowiedzialności za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Umie postępować w stanach zagrożenia.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
R1A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
R1A_K06ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie szeroko rozumianego rolnictwa i środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
InzA_K02potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-1przekazanie wiedzy, umiejetności i kompetencji w zakresie mikroorganizmów których obecność w zywności stwarzac może zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego konsumenta takiej zywności.
Treści programoweT-L-4Antybiotykooporność bakterii chorobotwórczych.
T-W-1Statystyki epidemiologiczne dot. infekcji /zatruć pokarmowych
T-W-2Główne źródła patogenów w zywności i drogi ich przenoszenia; specyfika surowcowa.
T-W-6Sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w żywności.
T-W-7Żywnośc jako nośnik wirusów, pokarmowa droga infekcji
T-W-8Toksynotwórcze grzyby mikroskopowe w żywności
T-W-9Toksyny alg w zywności pochodzenia morskiego.
T-W-10Nowe patogeny w zywności
T-W-5Gronkowce w żywności.
T-W-3Typowe patogeny jelitowe: Salmonella spp., chorobotwórcze E. coli, Yersinia enterocolitica, Cronobacter sakazakii; charakterystyka, mechanizm infekcji.
T-W-4Inne patogeny przenoszone droga pokarmowa: Listeria monocytogenes, Campylobacter
Metody nauczaniaM-3interpretacja wyników, dyskusja tematyczna
M-1tematyczne wykłady z wykorzystaniem środków audiowizualnych
M-2praktyczne zajęcia z zasad postepowania i stosowanych technik badawczych w kierunkowej analizie mikrobiologicznej
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: ocena aktywności i umiejętności organizowania przez studenta warsztatu pracy na zajęciach praktycznych
S-5Ocena podsumowująca: egzamin testowy z przedmiotu
S-4Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
S-1Ocena formująca: bieżąca ocena przygotowania teoretycznego studenta do realizacji zajęc praktycznych z przedmiotu
S-3Ocena formująca: ocena znajomości technik, biegłości w pracy analitycznej, umiejętnościi interpretacji wyników analiz
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0jest świadom związku tylko wybranych patogenów z nosnikiem takim jak żywność
3,5
4,0
4,5
5,0